Η κεντροαριστερή σύγχυση περί του "Ποιος κυβερνά αυτήν την χώρα" του Γιώργου Παπασπυρόπουλου

Πηγή: Αριστερά Στρουθοκάμηλος

Βλέπουμε καθημερινά μια αναισθησία του λεγόμενου κεντροαριστερού χώρου απέναντι στην ανθρωπιστική κρίση. Είτε την προσπερνούν, όπως τον άστεγο στο πεζοδρόμιο επιταχύνοντας το βήμα ή κοιτώντας αλλού, είτε προσπαθούν να απαξιώσουν οτιδήποτε αναφέρεται σχετικά ως υπερβολή, ψεκασμό ή και κομματική προπαγάνδα της όποιας αντιπολίτευσης. Και καλά, συνηθισμένη είναι η αντίδραση των βολεμένων ή ασφαλών απέναντι σε όσους δεν μπόρεσαν να αποφύγουν τις συνέπειες της αναδιάρθρωσης του σημερινού οικονομικού συστήματος με αφορμή την χρηματοπιστωτική κρίση - αλλά από τους σοσιαλίζοντες προοδευτικούς;

Ολόκληρη η κοινωνία μας είναι παγωμένη από τις συνέπειες της κρίσης και κυρίως από την ανυπαρξία βάσιμων ελπίδων ότι η κατηφόρα θα σταματήσει. Ανάμεσα στους απογοητευμένους βρίσκονται και όσοι τάχτηκαν υπέρ άμεσων και σαρωτικών μεταρρυθμίσεων στο -πολιτικό πρώτα και στο κοινωνικό έπειτα- σύστημά μας για την καταπολέμηση συστημικών πια παθογενειών (πελατειακό κομματικό κράτος, κρατικοδίαιτοι ολιγάρχες, στρεβλό κοινωνικό κράτος ημετέρων και συντεχνιών) - όσοι δλδ είδαν και μια ευκαιρία στην κρίση ή έλπισαν σε θετική παρέμβαση των ευρωπαίων διαβάζοντας τις γενικές προβλέψεις του πρώτου μνημονίου που περιέγραφαν μια συνολικά ορθολογική μεταρρύθμιση του χρεοκοπημένου ελληνικού κράτους.

Σήμερα, η εικόνα είναι πια καθαρή: τα γενικά πολιτικά κείμενα της τρόικας - όπως και των ελληνικών πελατειακών κομμάτων - δεν συνιστούν περιγραφή δράσεων αλλά ένα λαϊκιστικό ευχολόγιο αλλαγών.

Αυτό που ακολούθησε ήταν ένα πρόγραμμα συνεργασίας τρόικας και ντόπιου κατεστημένου κυρίως για την παραμονή των τελευταίων στην εξουσία και των πρώτων στην επικυριαρχία - γιατί όλοι γνώριζαν εξ αρχής ότι χωρίς άμεσο κούρεμα του χρέους και αναπτυξιακές ευρωπαϊκές επενδύσεις κανένα "πρόγραμμα" δεν είχε πιθανότητες επιτυχίας.

Διάλεξαν όμως τον δρόμο της ευκαιρίας για τους ευνοημένους της παλιάς τάξης πραγμάτων: το χρέος μετακυλίστηκε επί δικαίων και αδίκων - κυρίως των δεύτερων με επιλεκτικές "απαλλαγές" των πρώτων - , οι πολιτικοί υπεύθυνοι της κρίσης έμειναν στις θέσεις τους, οι ολιγάρχες απέκτησαν νέο πλούτο και δημόσια περιουσία με τον γνωστό τρόπο και οι τροϊκανοί μια χώρα πειραματόζωο για να δοκιμάζουν την επιβίωση του γερμανικού οικονομικού εθνικισμού με οτιδήποτε άλλο πέραν της προώθησης της ευρωπαϊκής ενοποίησης...

Στην πορεία αυτή η κοινωνία των δύο τρίτων μετατράπηκε με ταχύτητα σε κοινωνία του ενός τρίτου. Η μεσαία παραγωγική (όπως και καταναλωτική με δανεικά) τάξη εξαφανίστηκε με συνοπτικές διαδικασίες όχι ανασυγκρότησης αλλά απλά κατάρρευσης. Οι εργασιακές σχέσεις δεν προσαρμόστηκαν στην κρίση απλά απορρυθμίστηκαν - ένα εκατομμύριο μισθωτοί έχασαν την δουλειά τους και όσοι έμειναν παρακαλούν για μια απασχόλησ έστω και απλήρωτη. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες πέρασαν σε κατάσταση ζόμπι, ούτε εργαζόμενοι ούτε άνεργοι - ούτε ανασφάλιστοι ούτε ασφαλισμένοι. Και οι συντάξεις των πολλών ρυθμίζονται από το 2015 ως ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και όχι ως απόδοση εισφορών μιας ζωής.

Κάποιοι φυσικά επιβίωσαν - είναι το ένα τρίτο. Μέλη των πρώην συντεχνιών - γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί προηγουμένων γενεών που πρόλαβαν να εξασφαλιστούν αλλά και αύξησαν κάποιοι από αυτούς την πελατεία τους στην κρίση (γιατροί-δικηγόροι) -, υψηλόμισθοι μισθωτοί και συνταξιούχοι ΔΕΚΟ και Δημοσίου, και ο εσμός των εχόντων γνωριμίες και θέσεις στον κρατικό μηχανισμό ή δημόσιες αναθέσεις λόγω (υποστηριζόμενης) επιχειρηματικής υγείας... Εξ αυτών, πολλοί σοσιαλίζοντες εκτός της φιλοδοξίας τους να περάσουν στην αδρά αμοιβόμενη θέση βουλευτή ή κρατικού γραμματέως κλπ, θεώρησαν ότι η θέση τους βρίσκεται πλέον στην "κριτική υποστήριξη" όσων γίνονται υπό ΝΔ ΠΑΣΟΚ Τρόικας, εφόσον "ό,τι και να είναι αυτό" τους περιέχει στο ένα τρίτο - από καθαρό συμφέρον δλδ...

Οι άνθρωποι αυτοί είναι καλοπροαίρετοι. Αλλά κυνικοί σε τελευταία ανάλυση. Δεν έχουν αισθήματα αλληλεγγύης απέναντι στην κοινωνία που τους στήριξε, έθρεψε, έστω ευνόησε καλώς ή κακώς - ούτε νοιώθουν ότι χρωστούν τίποτα σε όσους είναι στην ανασφάλεια. Θα έδιναν και την ψυχή τους σε ένα σχέδιο βελτίωσης της κατάστασης αλλά όσο αυτό δεν είναι δυνατό δεν πρόκειται να ρισκάρουν την ασφάλειά τους στηρίζοντας φιλόδοξες εναλλακτικές: όχι, υπάρχουν και χειρότερα - τα βλέπουν γύρω τους - και το ένστικτό τους είναι αλάνθαστο: στηρίζουμε τις πολιτικές της τρόικας ως ευρωπαϊκές και την συγκυβέρνηση ως το ελάχιστο κακό (όσο είμαστε "μέσα" κι εμείς). Άλλοι από την ίδια κατηγορία προσπαθούν να οικειοποιηθούν θέσεις και απόψεις της αντιπολίτευσης για να επιπλεύσουν στον άλλο μηχανισμό εξουσίας που αναπόφευκτα θα συγκροτηθεί γύρω από τις νέες δυνάμεις που έρχονται.

Οι άνθρωποι αυτοί έχουν την εύνοια του παλιού πολιτικού προσωπικού - είναι σοβαροί μεταρρυθμιστές, νηφάλιοι, οοοόχι λαϊκιστές, ουδέτεροι τεχνοκράτες και πολλά άλλα - αλλά κυρίως σοβαροί: δεν συγκινούνται από την σφοδρότητα της ανθρωπιστικής κρίσης, δεν χάνουν την ψυχραιμία τους, αναμένουν με υπομονή τις σωτήριες λύσεις που έχει επεξεργαστεί ο Σόιμπλε και μαλώνουν διακριτικά τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο για τους πειρασμούς τους να λαικίσουν λιγάκι νκαι αυτοί με ανύπαρκτα success story, ανάπτυξη που έρχεται, χρεοκοπία που έφυγε για πάντα (κι ας αυξήθηκε το χρέος με τα μνημόνια)...

Διαθέτουν πρόσβαση στα κρατικοδίαιτα ΜΜΕ, κερδίζουν την απαραίτητη αναγνωρισιμότητα της τηλεοπτικής οθόνης και νοιώθουν μέρος -όσο και ευγνώμονες - της μεγάλης οικογένειας των survivors. Ηγεμονεύουν υποστηριζόμενοι.

Οι πολίτες γνωρίζουν ότι ο χώρος της κεντροαριστεράς είναι η μήτρα της χρεοκοπίας και απορρίπτουν κάθε προσπάθεια νεκρανάστασής της - αλλά ταυτόχρονα, κάθε αληθινή μεταρρυθμιστική κίνηση ...

10 μύθοι και μία αλήθεια για τη διαπραγμάτευση του χρέους

Β.Καραγιάννη (Πηγή Athens Voice)

Βρισκόμαστε τρεις μήνες πριν το φθινόπωρο, και στην ελληνική κοινή γνώμη ευδοκιμούν δέκα μύθοι σε σχέση με την επικείμενη διαπραγμάτευση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους:
Μύθος 1: Η διαπραγμάτευση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους θα είναι κάτι σαν «μπρα ντε φερ», όπου αυτός που θα φωνάξει περισσότερο ή αυτός που θα εκβιάσει περισσότερο, θα νικήσει
Εκτιμώ ότι στην ελληνική κοινή γνώμη, επικρατεί η λανθασμένη άποψη ότι κάπου εκεί τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, θα βρεθούν σε ένα δωμάτιο οι δύο αντιπροσωπείες (Ελλάδα & πιστωτές), και στο πλαίσιο του γραφικού "θα μπούμε στην αίθουσα και θα τους πούμε αφήστε τα μολύβια κάτω, και δεν θα βγούμε από την αίθουσα μέχρι να συμφωνήσουμε...", θα διεξαχθούν οι διαπραγματεύσεις για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά κι αυτό γιατί στο πλαίσιο της λειτουργίας της ευρωζώνης, δεν υπάρχει περιθώριο εκβιασμών ή απειλών τύπου «κρατάμε τα πυρηνικά στο χέρι», ούτε περιθώριο για δημόσια διαπραγμάτευση μετά τυμπανοκρουσιών. Κι αυτό γιατί υπάρχει ισχυρή αλληλεξάρτηση και κοινή στρατηγική μεταξύ Ελλάδος και πιστωτών-χωρών
Επιπροσθέτως, θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο σχεδιασμό της διαπραγμάτευσης, η επόμενη ημέρα της συνύπαρξης με τις χώρες-πιστωτές στο πλαίσιο της ευρωζώνης. Εάν η ελληνική πλευρά προσπαθήσει να επιβάλει με εκβιασμό την ελληνική διαπραγματευτική γραμμή, τότε είναι πιθανό η Ελλάδα να συναντήσει αδιέξοδο σε άλλα ζωτικά θέματα στο μέλλον, όπου θα χρειαστεί τη στήριξη των χωρών της ευρωζώνης.
Με το τελικό αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης, θα πρέπει να δοθεί ένα win win μήνυμα προς την κοινή γνώμη του συνόλου της ευρωζώνης (χώρες-πιστωτές και ελληνική) .
Μύθος 2: Η διαπραγμάτευση θα ξεκινήσει το Σεπτέμβριο και θα ολοκληρωθεί κάπου το τελευταίο τρίμηνο του 2014
Τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά, η διαπραγμάτευση έχει ήδη αρχίσει από τη στιγμή που η Ελλάδα αποφάσισε την παραμονή της στο ευρώ, συνεχίζεται μέχρι τις ημέρες μας. Αυτό που υποτίθεται ότι θα αρχίσει το Σεπτέμβριο, θα είναι η επίσημη φάση της διαπραγμάτευσης, ή αλλιώς, η διαπραγμάτευση υπό το φως της δημοσιότητας.
Κατά τη γνώμη μου, η επίσημη φάση της διαπραγμάτευσης δεν θα ξεκινήσει εάν η ελληνική πλευρά
α) δεν θα έχει τηρήσει το σύνολο των συμφωνηθέντων,
β) δεν θα έχει υπάρξει συμφωνία μεταξύ ελληνικής πλευράς και πιστωτών, για την ελάφρυνση του χρέους και πριν ξεκινήσει η επίσημη φάση της διαπραγμάτευσης,
γ) δεν θα έχει υπάρξει μία μίνιμουμ συνεννόηση στην ελληνική πλευρά για μία σειρά από θέματα. Η συνεννόηση αφορά την ελληνική κυβέρνηση και αντιπολίτευση, και δεν συμπεριλαμβάνει μόνο τη διαπραγμάτευση αυτή καθαυτή, αλλά και άλλα θέματα όπως τη συνταγματική αναθεώρηση, τις διαρθρωτικές αλλαγές, τη βιωσιμότητα των πρωτογενών πλεονασμάτων για τα επόμενα χρόνια, και φυσικά την προεδρία της Δημοκρατίας.
δ) όλα τα παραπάνω παραπέμπουν και στην υπογραφή της τελικής συμφωνίας για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Μύθος 3: Το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης θα είναι σε κάθε περίπτωση θετικό για την ελληνική πλευρά.
Αυτό αποτελεί μία λανθασμένη & επικίνδυνη άποψη γιατί η συμφωνία του Νοεμβρίου του 2012 προβλέπει κινήσεις ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, χωρίς να τις ποσοτικοποιεί.
Δηλαδή μπορεί να έχουμε μία συμφωνία ελάφρυνσης, η οποία μειώνει το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης π.χ. κατά €0,5 δις, η οποία να βρίσκεται στο πνεύμα της τότε συμφωνίας. Σε αυτή την περίπτωση, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι θετικό αλλά σε αυτή την περίπτωση εξακολουθεί να τίθεται θέμα βιωσιμότητας του χρέους.
Με άλλα λόγια, θα έχουμε μία αποτυχημένη διαπραγμάτευση σε σχέση με όσα έχουν διαρρεύσει περί επιμήκυνσης της αποπληρωμής μέχρι τα 50 χρόνια, η οποία σε συνδυασμό με μείωση του επιτοκίου θα μείωνε το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους κατά περίπου €3 δις.
Σε γενικές γραμμές, η διαπραγμάτευση αποτελεί μία δυναμική διαδικασία, η έκβαση της οποίας, θα εξαρτηθεί από τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας, κι από την αξιοπιστία της ελληνικής πλευράς να τηρήσει τα πρωτογενή πλεονάσματα στο μέλλον.
Μύθος 4: Στη διαπραγμάτευση, η ελληνική πλευρά μπορεί να ζητήσει περίπου ότι θελήσει δηλ και διαγραφή, και επιμήκυνση, και μείωση επιτοκίου, και σταθερό επιτόκιο
Θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι σε μία διαπραγμάτευση υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να πετύχουμε, πράγματα που είναι πιο δύσκολο να πετύχουμε και πράγματα που δεν μπορούμε να πετύχουμε.
Η ελληνική πλευρά, θεωρητικά μπορεί να ζητήσει τα πάντα αλλά στο τέλος θα πρέπει να κλείσει τη συμφωνία με ένα αξιοπρεπή συμβιβασμό, ο οποίος θα πρέπει να υπογραφεί από την ελληνική πλευρά (κυβέρνηση & αντιπολίτευση) κι από την ευρωπαϊκή πλευρά (τα 18 κοινοβούλια της ευρωζώνης).
Μύθος 5: Η διαπραγμάτευση είναι εύκολη υπόθεση και το αποτέλεσμα της είναι προκαθορισμένο
Αυτή η προσέγγιση είναι επικίνδυνη για την ελληνική πλευρά γιατί αγνοεί ότι διαπραγματεύεται με τα άλλα 18 κράτη της ευρωζώνης. Ο καθορισμός της διαπραγματευτικής γραμμής των πιστωτών, αποτελεί μία εξαιρετικά σύνθετη και δυναμική διαδικασία. Θα εξαρτηθεί κι από το συσχετισμό δυνάμεων στην πλευρά των πιστωτών, το ερχόμενο φθινόπωρο.
Στο ευρωπαϊκό επίπεδο, θα εξαρτηθεί από τη συμφωνία μεταξύ της ευρωπαϊκής ομάδας του λαϊκού κόμματος και της σοσιαλιστικής ομάδας καθώς κι από την έγκριση της από τα κοινοβούλια 18 χωρών-πιστωτών της ευρωζώνης.
Μύθος 6: Η πλευρά των πιστωτών θα κάνει αποδεκτό το ελληνικό αίτημα περί διαγραφής ελληνικού χρέους.
Κατά τη γνώμη μου, αυτό το αίτημα δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό γιατί α) είναι εξαιρετικά δύσκολο να εγκριθεί από το σύνολο των 18 κοινοβουλίων της ευρωζώνης και β) συναντά και συνταγματικούς περιορισμούς σε κάποιες από τις χώρες αυτές. Εάν το ζητούμενο είναι η μείωση του ετήσιου κόστους εξυπηρέτησης π.χ. κατά 50%, αυτό το αποτέλεσμα μπορεί να επιτευχτεί με τη ανάλογη επιμήκυνση του χρέους σε συνδυασμό με μείωση του επιτοκίου και χωρίς «κούρεμα» της ονομαστικής αξίας.
Ένας επί πλέον παράγοντας που θα πρέπει να συμπεριληφθεί στην ελληνική συλλογιστική, είναι η επίπτωση της παραγραφής του χρέους στο γενικότερο επενδυτικό κλίμα. Κι αυτό γιατί ακόμα και στην περίπτωση της 100% παραγραφής του ελληνικού χρέους, οι χρηματοδοτικές ανάγκες του ελληνικού κράτους δεν τελειώνουν.
Και πως μπορεί το ελληνικό κράτος να βγει στις αγορές να δανειστεί από άλλες χώρες ή ιδιώτες, όταν πριν έχει πιέσει κι ενδεχομένως έχει πετύχει τη διαγραφή χρέους του επίσημου τομέα?
Θα χαρακτήριζα ως «μπακαλίστικη» τη λογική που αναφέρει ότι μετά τη διαγραφή χρέους, οι πιστωτές θα «τρέξουν» να δανείσουν το ελληνικό κράτος γιατί το χρέος θα είναι μικρότερο (με βάση το λόγο χρέος % του ΑΕΠ). Κι αυτό γιατί η προσέγγιση αγνοεί την μετέπειτα πορεία του ΑΕΠ.
Οι υπερασπιστές αυτής της διαπραγματευτικής γραμμής αγνοούν βασικές αρχές των διεθνών αγορών, οι οποίες λειτουργούν όχι μόνο με βάση τα αριθμητικά αποτελέσματα αλλά και α) την αξιοπιστία του συναλλασσόμενου και β) το αναπτυξιακό μοντέλο της οικονομίας το οποίο θα εξασφαλίζει μέσω του ΑΕΠ, την αποπληρωμή του χρέους.
Μύθος 7: Το κόστος για τους πιστωτές από μία συμφωνία ελάφρυνσης είναι αμελητέο, εάν η συμφωνία δεν συμπεριλάβει διαγραφή.
Αυτή η θέση, εκτός του είναι αβάσιμη, είναι και βαθύτατα αντικοινοτική. Κατά αρχήν, με την επιμήκυνση της αποπληρωμής π.χ. μέχρι τα 50 χρόνια σε συνδυασμό με τη μείωση του επιτοκίου κατά περίπου 0,50%, οι χώρες-πιστωτές θα έχουν διαφυγόντα έσοδα της τάξης περίπου €3 δις σε ετήσια βάση.
Επίσης κάποιες χώρες θα δανείζουν την ελληνική πλευρά, ενδεχομένως με χαμηλότερα επιτόκια από ότι αυτές δανείζονται από τις αγορές.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι απέναντι στην ελληνική πλευρά, δεν βρίσκεται μόνο η Γερμανία, η οποία είναι πολύ πιο μεγάλη και πιο πλούσια χώρα από την Ελλάδα. Βρίσκονται και χώρες σαν την Μάλτα, τη Σλοβακία και προσφάτως και κάποιες Βαλτικές χώρες, οι οποίες είναι χώρες πιο μικρές και οικονομικά πιο αδύναμες χώρες από την Ελλάδα.
Μύθος 8: Η ελληνική πλευρά έχει το περιθώριο να διαπραγματεύεται στο διηνεκές ή έχει το περιθώριο να μην κλείσει το θέμα της διαπραγμάτευσης μέσα στο 2014 και να το αναβάλει για αργότερα.
Θα έλεγα ότι αυτή η άποψη είναι ανιστόρητη, γιατί η ελληνική πλευρά είναι αυτή που πιέζεται για την ελάφρυνση του χρέους. Κι αυτό γιατί η ελάφρυνση του χρέους, θα είναι αυτή που θα αφήσει το περιθώριο για μειώσεις στη φορολογία και θα δώσει το πράσινο φως για περισσότερες ξένες άμεσες επενδύσεις στην ελληνική επικράτεια.
Επίσης η σύγχρονη ελληνική εμπειρία έχει δείξει ότι σε κάθε περίπτωση αναβολής στη διευθέτηση εθνικών θεμάτων, οδηγηθήκαμε σε νέα, χειρότερη διαπραγματευτική θέση για την ελληνική πλευρά. Θα αναφέρω χαρακτηριστικά, τις διαπραγματεύσεις για το κυπριακό και για την ονομασία της ΠΓΔΜ.
Μύθος 9: Στην επικείμενη διαπραγμάτευση, η ελληνική πλευρά θα πρέπει να έχει μόνο αριθμητικούς στόχους σε σχέση με την ελάφρυνση του χρέους.
Αυτό αποτελεί μία κοντόφθαλμη στρατηγική, γιατί στο περιθώριο των διαπραγματεύσεων, η ελληνική πλευρά μπορεί να πετύχει κι άλλους στόχους, οι οποίοι ενδεχομένως να έχουν πολλαπλάσιο οικονομικό αποτέλεσμα για την ελληνική πλευρά.
Πιο συγκεκριμένα, στο περιθώριο των ευρωπαϊκών διεργασιών έχει ξεκινήσει η συζήτηση για τη γεωγραφική κατανομή των ευρωπαϊκών θεσμών καθώς και για το καταμερισμό εργασίας στο επίπεδο της ευρωζώνης.
Η συζήτηση διεξάγεται υπό το πρίσμα της υφιστάμενης γεωγραφικής κατανομής των ευρωπαϊκών δραστηριοτήτων, σύμφωνα με την οποία οι έδρες των ευρωπαϊκών θεσμών βρίσκονται εγκατεστημένες αποκλειστικά σε πόλεις των χωρών που αποτέλεσαν τον αρχικό πυρήνα της ευρωπαϊκής ενοποίησης όπως Βρυξέλες, Φρανκφούρτη, Λουξεμβούργο και Στρασβούργο.
Η ελληνική πλευρά, μπορεί να προσπαθήσει στο περιθώριο της διαπραγμάτευσης, για τη μεταφορά στην ελληνική επικράτεια, ευρωπαϊκών οργανισμών με ακτίνα δράσης τα Βαλκάνια & Μέση Ανατολή. Κάτι παρόμοιο έχει δημιουργηθεί στη Φλόριντα για λογαριασμό των ΗΠΑ, και με ακτίνα δράσης τη Λατινική Αμερική.
Στο ίδιο πλαίσιο, η Ελλάδα θα προσελκύσει και σημαντικές ιδιωτικές επενδύσεις περιφερειακού χαρακτήρα, οι οποίες θα αυξήσουν την οικονομική δραστηριότητα, και μάλιστα σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από την αύξηση που θα προκληθεί από μία ενδεχόμενη ελάφρυνση του ετήσιου κόστους εξυπηρέτησης κατά €2-3 δις.
Μύθος 10: Στη διαπραγμάτευση για το χρέος δεν συμμετέχει η Αξιωματική Αντιπολίτευση.
Κατά τη γνώμη μου, αυτή αποτελεί μία κοντόφθαλμη και λανθασμένη άποψη γιατί δεν «μπαίνει στα παπούτσια» των χωρών-πιστωτών. Κι αυτό γιατί, κανένας πιστωτής δεν θα συμφωνήσει σε μία αναδιάρθρωση του χρέους, εάν δεν έχει εκ των προτέρων εξασφαλίσει ότι η εν λόγω συμφωνία θα εξακολουθήσει να υφίσταται ακόμα και μετά από μία ενδεχόμενη κυβερνητική αλλαγή.
Εκτιμώ ότι, η αξιωματική αντιπολίτευση όχι μόνο συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις παίζοντας το ρόλο του «κακού», αλλά τελικά υποχρεωθεί να υπογράψει το κείμενο της τελικής συμφωνίας. Κι αυτό θα συμβεί, ασχέτως του εάν προηγηθούν ή όχι βουλευτικές εκλογές.
Υπάρχει όμως και μία σημαντική αλήθεια σε σχέση με την επικείμενη διαπραγμάτευση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Αλήθεια: Στη διαπραγμάτευση, η ελληνική πλευρά κατέρχεται με πολύ ισχυρή διαπραγματευτική θέση
Αυτό είναι το αποτέλεσμα των σημαντικών θυσιών των ελλήνων πολιτών, με βάση τις οποίες η ελληνική πλευρά έχει επιτύχει σημαντικούς στόχους, και μάλιστα νωρίτερα από το συμφωνηθέν χρονοδιάγραμμα. Βέβαια, η ελληνική πλευρά έχει ακόμα εκκρεμή θέματα για να εκπληρώσει, αλλά αυτά αποτελούν ένα σχετικά μικρό τμήμα συγκριτικά με το τι έχει ήδη εκπληρώσει.

Στην περίπτωση, που η ελληνική πλευρά εκπληρώσει το σύνολο των συμφωνηθέντων μπορεί να πετύχει α) τη σημαντική ελάφρυνση του ετησίου κόστους εξυπηρέτησης του χρέους, η οποία θα διευκολύνει την αποκλιμάκωση της φορολογίας και β) την ανάπτυξη σημαντικών ξένων επενδύσεων στην ελληνική επικράτεια, οι οποίες θα συνεισφέρουν στη μείωση της ανεργίας και στην εμπέδωση βιώσιμης ανάπτυξης τις επόμενες δεκαετίες.
Βασική προϋπόθεση για όλα τα παραπάνω αποτελεί η διατήρηση της πολιτικής σταθερότητας και η μίνιμουμ συνεννόηση μεταξύ των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού και της αξιωματικής αντιπολίτευσης

"Διπλός Δεσμός" : Μπλοκάρισμα του νου φέρνει η κρίση

Αναδημοσιεύουμε από : Συσπείρωση Δημοσιογράφων - Δούρειος Τύπος

Του Νίκου Σιδέρη*

Ενα πένθιμο μούδιασμα ορίζει το ψυχολογικό στίγμα της κρίσης. Η πένθιμη χροιά οφείλεται στις πολλαπλές απώλειες που βιώνουν οι άνθρωποι: Χάνουν υλικές απολαβές. Χάνουν το σύμπλεγμα διασκεδαστικής αυταπάτης που καλλιεργούσε ο καταναλωτικός ναρκισσισμός, δηλαδή φαντασιακές ευχαριστήσεις. Χάνουν την εμπιστοσύνη τους στον κόσμο, στον άλλον και σε ό,τι καλό κι αγαπητό έβλεπαν στον εαυτό τους. Η απώλεια τόσο της υλικής κατάστασης όσο και της ηδονικής αυταπάτης προκαλεί ένα βίαιο πένθος. Ωστόσο, η δεσπόζουσα ψυχολογική ιδιαιτερότητα της παρούσας κρίσης αντιστοιχεί στο μούδιασμα της σκέψης, του λόγου και της πράξης, που ορίζει τη στάση των ανθρώπων, ιδιαίτερα όσων πλήττονται εξοντωτικά από την κρίση.

Ο κύριος ψυχοδιανοητικός μηχανισμός του μουδιάσματος ονομάζεται «διπλός δεσμός». Αντιστοιχεί στην εμπλοκή της σκέψης, που προκύπτει όταν οι άνθρωποι γίνονται στόχος παράδοξων μηνυμάτων που αλληλοακυρώνονται, χωρίς να επιτρέπεται να σκεφτείς σχετικά μ’ αυτό το παράδοξο. Στην Ελλάδα της κρίσης, αυτή η επικοινωνιακή μηχανή παραγωγής διανοητικής εμπλοκής συνίσταται στο εξής σύμπλεγμα: Ενα πρώτο μήνυμα λέει «Αν αντισταθείς, χάθηκες» (=πτώχευση, καταστροφή…). Ενα δεύτερο μήνυμα λέει «Αν υποκύψεις, χάθηκες» (=ανεργία, φτώχεια, μιζέρια, απόγνωση…). Κι ένα τρίτο απαγορεύει τη σκέψη, εφ΄ όσον «Είναι μονόδρομος» γιατί «Το είπε η τρόικα». Με απλά λόγια: Αν πεις ναι, χάθηκες. Αν πεις όχι, χάθηκες. Και απαγορεύεται να σκεφτείς και να σχολιάσεις αυτό το παράδοξο κλουβί της σκέψης.

Η παρατεταμένη εμβάπτιση των ψυχών σ’ αυτό το παράδοξο περιβάλλον επικοινωνίας τελικά εσωτερικεύεται και λειτουργεί ως φίλτρο/κώδικας ανάγνωσης και αναπαράστασης της πραγματικότητας, ανεξάρτητα από την άμεση παρουσία όλων των προηγούμενων συστατικών: Εδώ οφείλεται και η κοινή αίσθηση ότι «οι άνθρωποι είναι τρελαμένοι / τα ‘χουν παίξει/είναι ζαλισμένοι» κ.τ.ό.

Ο διπλός δεσμός, ως ακραίο υπόδειγμα παράδοξης επικοινωνίας και επίθεσης στους ίδιους τους μηχανισμούς της σκέψης, δεν παράγει μόνο αίσθηση παραφροσύνης των πνευμάτων και των πραγμάτων. Αλλά και υπονόμευση, εμπλοκή και αδρανοποίηση της ικανότητας των ανθρώπων να σκέφτονται –και, κατά μείζονα λόγο, να σκέφτονται νηφάλια και ορθολογικά. Προφανώς, μια τέτοια επικοινωνιακή καταιγίδα, μέσα από το μούδιασμα που παράγει, καλλιεργεί ψυχολογία νεο-ραγιαδισμού και καθιστά ανέφικτη τη συγκροτημένη αντίσταση και κινητοποίηση, ακόμη και εκείνων που πλήττονται βαρύτατα.

Το επικοινωνιακό περιβάλλον του διπλού δεσμού διαμορφώθηκε στα χρόνια της πολιτικής διαχείρισης του Μνημονίου και κορυφώθηκε στις εκλογές του 2012. Τότε απογειώθηκε πολιτικά και εκλογικά και η «Χρυσή Αυγή», η οποία ακριβώς προβάλλει και ασκεί την άρνηση της σκέψης – δηλαδή, το πυρηνικό παράγωγο του διπλού δεσμού. Επειδή η νύχτα της σκέψης απολήγει σε Χρυσή Αυγή. Ενώ ταυτόχρονα παρέχει διέξοδο στην αδιαμεσολάβητη από τη σκέψη οργή και εκδίκηση με προσφυγή στη δαιμονοποίηση του άλλου (ρατσισμός = ανθρωποφαγικός εθνικισμός) και στην ωμή δύναμη. Που παράγει όχι απλώς εργαλειακή χρήση, αλλά απόλαυση της βίας, συνηχώντας με βαθύτατα ρεύματα σαδισμού και καταστροφικότητας που ενυπάρχουν στον ανθρώπινο ψυχισμό – και, όταν καταλυθεί η πλαισίωσή τους και η αναχαίτισή τους από τη σκέψη και τον πολιτισμό, οδηγούν εδώ που οδήγησαν.

Παράλληλα, το μούδιασμα ερμηνεύει και την πολιτική και δημοσκοπική λίμναση της απήχησης της αντιπολίτευσης, που παραμένει «ακατανόητη» με όρους οικονομίστικης ανάλυσης, αλλά και κάθε πολιτικής ανάλυσης από την οποία λείπουν πρόσφορα εννοιολογικά εργαλεία, όπως ο διπλός δεσμός. Και τα ισχυρότερα επιχειρήματα πάνε χαμένα όταν συναντούν μυαλά μπλοκαρισμένα, ανίκανα να σκεφτούν. Οσο λοιπόν η αντιπολίτευση δεν ασχολείται με την αποδόμηση του διπλού δεσμού, παραβλέποντας την εμπλοκή των ψυχών, οι άνθρωποι θα παραμένουν μουδιασμένοι και πολιτικά καθηλωμένοι.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

* Ψυχίατρος, ψυχαναλυτής και συγγραφέας. Στο βιβλίο του «Μιλώ για την κρίση με το παιδί» (Μεταίχμιο 2013) αναλύεται διεξοδικά η Πολιτική Ψυχολογία της κρίσης και ο μηχανισμός του διπλού δεσμού.