Κώστα Μάνη : Το Μοιραίο Λάθος

Μοιραίο Λάθος

Κύριε,

ευδόκησε ν΄ ανοίξω εντός μου ένα παράθυρο

   ένα τόσο δα παράθυρο,

      που να διαπερνά μια αχτίδα από φως                                                                          

 

 «Την τελευταία στιγμή».  Ήταν ο τίτλος που μας δόθηκε από την φιλόλογό μας κυρία Ελένη Καβουνίδου. Εμείς κληθήκαμε να γράψουμε ένα διήγημα μ΄ αυτόν τον τίτλο. Ήταν 1972, φοιτούσα στο, εξατάξιο τότε, Γυμνάσιο Νικαίας. Στην Τετάρτη τάξη, την αντίστοιχη μετέπειτα πρώτη Λυκείου, στο πρακτικό τμήμα. Αυτό που επέλεγαν οι προοριζόμενοι για θετικές κατευθύνσεις. Το πρόγραμμα, το εκ του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων εκπορευόμενον, προέβλεπε και την συγγραφή δύο διηγημάτων κατά την διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Στο δε κλασικό, και την συγγραφή ποιημάτων. Σ΄ αυτά τα πλαίσια λοιπόν, μου προέκυψε ένας τίτλος – που προανέφερα – και η αναγκαιότητα συγγραφής ενός διηγήματος. Γύρισα στο σπίτι και άρχισα να ψάχνω σε μια στοίβα από κάτι παλιότερα περιοδικά που είχαμε μαζεμένα. Ο τίτλος τους:  ¨Μπράβο¨.

           Ας ανοίξω εδώ μια παρένθεση για να γράψω λίγα λόγια για το περιοδικό αυτό και για τον εκδότη του. Κυκλοφορούσε το 1964-65. Είχε αρκετά μεγάλο ενδιαφέρον για τις παιδικές και τις πρώτες εφηβικές ηλικίες στις οποίες απευθυνόταν. Η ύλη του ήταν διηγήματα, μυθιστορήματα σε συνέχειες, ιστορικά θέματα, εκλαϊκευμένα επιστημονικά, κόμικς αυτοτελή και σε συνέχειες και ένα σωρό άλλα. Κάποια που θυμάμαι: ¨Καλλίνικος ο Πυρπολητής¨, ¨Ο ιππότης του χρυσού λιονταριού¨,  ¨Στη ζούγκλα του Αμαζόνιου¨, τα κόμικς ¨Συναγερμός στην Ινδιανάπολη¨, ¨Καπιτάν εναντίον Ντ΄Αρτανιάν¨. Ένα με πρωτόγονους και ήρωα τον Τούγκα, ένα με τον Μπαλαφάρ τον ταξιτζή και το ¨Ράδιο Κλωτσοσκούφι¨  με περιγραφές φανταστικών ποδοσφαιρικών αγώνων ανάμεσα σε φανταστικές πιτσιρικοομάδες! Ήταν εβδομαδιαίο. Στο 72-ο τεύχος σταμάτησε η κυκλοφορία του, προς μεγάλη θλίψη τόσο του αδελφού μου όσο και δικής μου, αλλά φαντάζομαι και όλων των πιτσιρικάδων αναγνωστών του. Ιδιαίτερα γιατί κάποιες συνέχειες μείνανε στη μέση. Για παράδειγμα, το αστυνομικό κόμικ ¨Στη σκιά του χαμαιλέοντα¨ με ήρωα τον Ρικ Χόσετ, έμεινε στο καρέ όπου ο επιθεωρητής Μπουρντόν, μετά από μια συμπλοκή με κακοποιούς, «ΠΕ…». Η αγωνία  και τα ερωτηματικά μας έμειναν για πάντα αναπάντητα. Ελπίζαμε το «ΠΕ…» να σήμαινε «ΠΕΘΑΙΝΕΙ» και ότι τελικά θα σωζόταν!

Περάσανε τα χρόνια και αισθάνομαι ακόμα ότι κάποια διαβάσματα από το «Μπράβο» έχουν επηρεάσει καθοριστικά τη νοοτροπία και τη στάση ζωής μου. Όπως, για παράδειγμα, το διήγημα «Ιατρός Φερναντέζ». Η υπόθεσή του διαδραματίζεται σε μια αμερικάνικη χώρα, ίσως το Μεξικό. Ο ήρωας, γιατρός, παρατάει τις πολυτέλειες της πόλης και επιστρέφει στο χωριό για να είναι χρήσιμος στη φτωχολογιά. Οι κάτοικοι του χωριού αισθάνονται ανακούφιση με την επιστροφή του γιατί θα τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν την ελονοσία και τις αρρώστιες της υπαίθρου. Εκείνος, θα ξεσκονίσει το ιατρείο στην καλύβα που παίζει αυτό το ρόλο και θα ξανακρεμάσει απ΄ έξω την πινακίδα που γράφει «Ιατρός Φερναντέζ».

                Εκδότης του περιοδικού ήταν ο συγγραφέας παιδικών βιβλίων Άλκης Τροπαιάτης. Η καταγωγή του ήταν από τα Τρόπαια Αρκαδίας, εξ ου και το επώνυμό. Είχε γεννηθεί το 1909 και εγκατέλειψε τα εγκόσμια το 1999. Κάποτε, προς τα τέλη της δεκαετίας του 80, βρήκα τον αριθμό του τηλεφώνου του στον κατάλογο και μίλησα μαζί του. Εγώ, ένας τριανταπεντάρης που όταν ήταν πιτσιρίκος διάβαζε το «Μπράβο». Χάρηκε, όπως και εγώ. Τον ρώτησα για την υγεία του, «γεράσαμε, δύσκολα τα πράγματα, έσπασα και το πόδι μου προσφάτως…». Τώρα τελευταία έπεσε στα χέρια μου μια ανθολογία του Περάνθη, από την οποία έμαθα ότι ο Άλκης Τροπαιάτης ήταν και ποιητής. Μεταφέρω από αυτή την ανθολογία το ποίημά του «Για ένα παράθυρο», το οποίο ας αποτελέσει ένα φόρο τιμής στη μνήμη του.

               Κύριε

               ευδόκησε ν΄ ανοίξω ένα παράθυρο

               ένα τόσο δα παράθυρο

               που να διαπερνά μια αχτίδα από φως

 

                Μια αχτίδα γλυκειά

                σαν ένα χαμόγελο παιδιού,

                ζεστή σαν τον κόρφο κοριτσιού,

                άγια σαν το γάλα από τα στήθη μιάς νέας μητέρας.

 

               Τόσα χρόνια τώρα

               πολεμώ να γκρεμίσω τα τείχη που μ΄έπνιξαν

               κι έχω απομείνει ένας Δαβίδ με συντριμμένη φαρέτρα.

 

               Οι σαϊτες που τόξεψα,

               γύρισαν όλες ανήμπορες πίσω.

               Τα όνειρα που μου φόρτωσες,

               τα ανάλωσα όλα ένα προς ένα.

               Με τι να γεμίσω πια την άδεια φαρέτρα μου;

 

               Πως  να σου γυρίσω πίσω το τάλαντο που μου δάνεισες;

               Έχω απαυδήσει να μάχομαι τ΄ ακαταμάχητα.

               Κουράστηκα να μην πιστεύω πια σε τίποτα.

               Ευδόκησε, Κύριε, να ξαναγεννηθώ πριν μ΄ αφανίσεις…

 

         Μετά από αυτή τη μεγάλη παρένθεση για να γράψω για το «Μπράβο» και τον ΆλκηΤροπαιάτη, έρχομαι ξανά στο ΄72 και στην «Τελευταία στιγμή». Εκείνο τον καιρό θαύμαζα τα αγωνιστικά αυτοκίνητα και τα ράλι. Βρήκα λοιπόν σε ένα «Μπράβο» κάποιο διήγημα με τέτοιο θέμα και το διασκεύασα ελαφρώς ώστε να ταιριάζει με τον τίτλο που μας δόθηκε. Μια περίληψή του έχει ως εξής:  Στην κρίσιμη τελευταία κούρσα οι δυο διεκδικητές του τίτλου παίζουνε στο δευτερόλεπτο τη νίκη. Σ΄ ένα απομακρυσμένο σημείο της πίστας, ο προπορευόμενος φεύγει από το κατάστρωμα του δρόμου, προσκρούει στα προστατευτικά και το αυτοκίνητο παίρνει φωτιά. Η νίκη είναι στο πιάτο του δεύτερου, ο οποίος «την τελευταία στιγμή» κυριαρχείται από το αίσθημα της ανθρωπιάς, ακινητοποιεί με τεράστια δυσκολία τον όχημά του και κατευθύνεται προς το φλεγόμενο για να βοηθήσει τον μέχρι πριν λίγα δευτερόλεπτα πρώτο, να σωθεί. Άρεσε το διήγημα. Και στην Καβουνίδου, που το επαίνεσε, και στους φίλους μου στην αίθουσα. Και επίσης, σημαντικό κι αυτό, δεν φάνηκε να έχει υποψιαστεί κανείς ότι ήταν κλεμένο!

 

        Το επόμενο διήγημα είχε τίτλο «Το μοιραίο λάθος». Αποφάσισα να αυτοσχεδιάσω και να μην κλέψω. Η υπόθεση που σκάρωσα εξελισσόταν σε ένα νησί της Αμερικής όπου ο Ισπανός έπαρχος και οι συν αυτώ, διοικούσαν απολυταρχικά χωρίς να σέβονται τις τοπικές συνήθειες και παραδόσεις. Μοιραίο λάθος! Οι αυτόχθονες εξεγέρθηκαν και με βίαιο τρόπο κατέλυσαν την εξουσία των Ισπανών και τους εκτέλεσαν. Εκεί λοιπόν που περίμενα επαίνους, η Καβουνίδου: « Καλά δεν μπορούσες να γράψεις κάτι δικό σου; Έπρεπε να αντιγράψεις από αλλού; Που πήγες και το βρήκες αυτό το διήγημα;» Τι να πω κι εγώ; «Μα…». Δεν μπορούσα να αποδείξω ότι ήταν δικό μου. Έμεινα με την ικανοποίηση ότι κάτι δικό μου, «πέρασε» για δημοσιευμένο διήγημα. Αυτό δηλαδή που ειπώθηκε για το «Μοιραίο λάθος» ταίριαζε για την «Τελευταία στιγμή». Και τούμπαλιν. Τι μοιραίο λάθος κι αυτό!

 

                                                                                      Κώστας Μάνης 

                                                                                                       Γενάρης  2015                 

Κώστα Μάνη . Τα αποσιωπ(οι)ητικά της 'Ελλης

Τα αποσιωπ(οι)ητικά της 'Ελλης

Τέλη  δεκαετίας 1970.  Εξατάξιο Γυμνάσιο Αρρένων Νικαίας. Η φιλόλογος Υακίνθη Βρετακάκη τους έβαλε εργασία: Να βρούνε κάποιο ιδιαίτερο ποίημα του Καβάφη, όχι από τα γνωστά, και να το παρουσιάσουν. Εκείνο τον καιρό είχανε κυκλοφορήσει κάτι συλλογές με αποκηρυγμένα, ανέκδοτα, κρυμμένα, τέτοια. Οπότε, το ενδιαφέρον του πράγματος ήταν να βρουν κάτι από αυτές. Στην έκτη, φοιτούν τρεις φίλοι. Ο Σταύρος Καπλάνογλου, ο Χρήστος Αγιαζλής και ο Νώντας Συμεωνίδης. Αχώριστοι. Μετά από το τελευταίο κουδούνι, το σκηνικό μεταφέρεται σ΄ένα παγκάκι στον ¨ κήπο¨ -  ένα παρκάκι απέναντι από το σχολείο. Τσιγάρα ολντνέιβι, χύμα, μια δραχμή το ένα από το περίπτερο και… “ Τι θα κάνουμε με την εργασία της Βρετακάκη;”.“Δεν πιάνουμε να γράψουμε ένα ποίημα μιμούμενοι την Καβαφική γραφή και να το παρουσιάσουμε για δικό του;’’, “Μέσα”. Θα γράψουν λοιπόν ο καθένας μια στροφή και θα πάνε εκδρομή στην Αίγινα όπου θα γίνει η ανάγνωση, η ανταλλαγή απόψεων και η προσπάθεια συγκόλλησης. Θέμα ταξιδιάρικο. Χώρος, Κωνσταντινούπολη, Ιωνία, Αλεξάνδρεια…

            Πήραν την επόμενη Κυριακή το ¨Ευτυχία Εξπρές¨και πήγανε στην Αίγινα. Από κει, από το λιμάνι, με τοπικό λεωφορείο, στην Αγία Μαρίνα. Καφές, μπάνιο, μπύρα, γεύμα με κοτόπουλο και διάφορες συνοδείες – πατάτες, πιλάφι, μακαρόνια- και συζήτηση για το ¨Καβαφικό ζήτημα¨. Μετά από αρκετή ώρα ανταλλαγής απόψεων αλλά και αντεγκλήσεων στις οποίες δεν υπάρχει λόγος να αναφερθούμε λεπτομερώς, προέκυψε το ποίημα «Το ταξείδιον του Κωνσταντίου». Ας δώσουμε με μορφή διαλόγου κάποια από τα μεταξύ τους διαμειφθέντα:

Νώντας: Σταύρο αρχίζεις

             Σταύρος:

                 ’’ Από ταις γειτονιαίς της Πόλεως έφυγε.

                     Της Κωνσταντίνου Πόλεως.

                     Την οδόν την άγουσαν εις τον Βαθυρρύακα

                     -τόν τουρκιστί Βουγιούκδερε καλούμενον- επήρε.

                     Το όνομά του, Κωνστάντιος.

                     Εκεί, τον ανέμενε το βρίκιον ¨Ελλήσποντος¨

                     το  οποίον είχεν ρότα

                     διά τας Κυδωνίας, την Πέργαμον, την Έφεσον, την Αλικαρνασσόν.

                     Κατάληξιν δε, τον της Αλεξανδρείας λιμένα.

Χρήστος:

                       Εις την Έφεσον απεβιβάσθη διά να προσκυνήση, ως είπεν,

                       εις τον ναόν της Αρτέμιδος

                       και ίνα μεταβή, ναυλώσας άμαξαν,

                       εις Άσπενδον και το εκεί Ωδείον.

                       Κατέλυσε εις πανδοχείον, εγγύς του Αϊδινίου

                       το οποίον διεχειρίζετο ωραιοτάτη κυρία

                       με ρωμαϊκά χαρακτηριστικά ωνομαζομένηΤραϊανή.

                       Την επαύριον, ως είχεν συμφωνήσει

                       μετά του καπετάνου Αποστόλη

                       το βρίκιον τον ανέμενε εις Αλικαρνασσόν.

Νώντας:

                        Μετ΄ ολίγων ημερών

                        και περί λύχνων αφάς της τρίτης,

                        ο νέος ονόματι Κωνστάντιος

                        απεβιβάσθη εις τον λιμένα της Αλεξανδρείας.

                        Τα βήματά του τον έφεραν εις την οδόνΛέψιους.

                        Εις την κακόφημον – ως λέγουν – συνοικίαν της πόλεως. ’’

Σταύρος (μετά από ολιγόλεπτη σιωπή):  Μού αρέσει.

Χρήστος:  Νομίζω ότι πείθει.

Νώντας:  Που το βρήκαμε;

Σ.: Ε;

Χ.: Ορίστε;

Ν.: Λέω, που το βρήκαμε;

Σ.: Που το βρήκαμε;

Χ.:  Αλήθεια, που το βρήκαμε;

Ν.:  Είναι μια καλή, πιθανότατη ερώτηση.

Σ.:  Τι απαντάμε;…

Χ.:  … αν τεθεί ένα τέτοιο ερώτημα;

Ν.:  Λοιπόν, έχω μια έμπνευση. Ακούστε. Κάποιος προπάππους του Σταύρου ήταν Κωνσταντινουπολίτης και το σπίτι του ήταν δίπλα στο σπίτι της μάνας του Καβάφη. Ήταν οικογενειακοί φίλοι. Όταν ο Καβάφης έφυγε, άφησε μέσα σε ένα βιβλίο, το χαρτί στο οποίο ήταν γραμμένη η πρώτη στροφή – αυτή που έγραψε ο Σταύρος. Με κάποιο τρόπο, που δεν ξέρουμε, όταν έφυγε η μάνα του ποιητή, το βιβλίο έμεινε στα χέρια του προπάππου. Και όπως είναι φυσικό απετέλεσε οικογενειακό κειμήλιο της οικογένειας Καπλάνογλου. Όσο για την δεύτερη στροφή…

Σ.: … έχω κι εγώ μια έμπνευση:  Η προγιαγιά του Χρήστου, η Ελισώ η Αϊδινιά, ήταν φίλη της Τραϊανής. Ο Καβάφης έγραψε την δεύτερη στροφή στο πανδοχείο της . Με τον χαμό της καταστροφής του 22, το φύλλο του χαρτιού στο οποίο είχε γράψει ο ποιητής αυτή τη δεύτερη στροφή, έμεινε μαζί με κάποια άλλα χαρτιά στα χέρια της Ελισούς. Έφτασε δε μαζί με το μπογαλάκι της και τις άπειρες περιπέτειες στις προσφυγογειτονιές της Κοκκινιάς. Έκτοτε, όπως είναι φυσικό, αποτελεί κειμήλιο της οικογένειας Αγιαζλή!

Χ.: Όσο για την τρίτη στροφή, του Νώντα, μπορούμε να ομολογήσουμε ότι την γράψαμε και οι τρεις μαζί. Κάτι τέτοιο πιστεύω ότι θα συμβάλλει στο να γίνει πιο πιστευτή η όλη μούφα. Τι λέτε;

Ν,Σ.:  Μέσα. Και, εννοείται, δεν φεύγει κουβέντα.

Χ.:   Εννοείται. Ούτε στην  Έλλη. Έτσι Νώντα;

Ν.:  Τι υπονοείς;  Ότι μπορεί να το αποκαλύψω στην Έλλη;

Χ.:   Όχι, αλλά να … λέω… μήπως…

Ν.:  Να μη λες ¨αλλά¨ και ¨μήπως¨ γιατί μου τη δίνεις!

Σ.:   Ελάτε, κόφτε το. Για να κλείσει το θέμα ας συμφωνήσουμε στο εξής: αν διαρρεύσει το ο,τιδήποτε, παύουμε να είμαστε τριανδρία! Εντάξει;

Ν,Χ.: Εντάξει.

Σ.:  Ίσως θα ήτανε καλό να το διαβάσουμε και σε ένα τρίτο ή μάλλον τέταρτο πρόσωπο πριν το ανακοινώσουμε στην αίθουσα.

Χ.: Και ποιος να είναι ο ακροατής;

Σ.: Να προτείνω την  Έλλη; Είναι πνεύμα αντιλογίας και πρώτη στις αντιρρήσεις. Αν περάσει από αυτήν, δεν έχουμε να φοβόμαστε τίποτα!

            Επίσης  δεν  είναι  αναγκαίο  να  αναφερθούν  διεξοδικά  τα  της  παρουσίασης  του ¨Ταξειδίου¨ στην  Έλλη  και  τις  γεμάτες  δυσπιστία  ερωτήσεις  της  στις οποίες κλήθηκαν  να  απαντήσουν  οι  τρεις  φίλοι.  Πάντως  ¨πέρασε¨  από  την  Έλλη, όχι  εύκολα  ομολογουμένως.

             Η παρουσίαση  στην αίθουσα  ήταν κραυγαλέα επιτυχημένη.  Η Βρετακάκη  φάνηκε  ενθουσιασμένη  αν και οι τρεις φίλοι  κοιτάζονταν  μεταξύ  τους κάνοντας  νοήματα του τύπου ¨ρε  μπας και  μας  δουλεύει; ¨ Ερώτηση  στην οποία  δεν  κατάφεραν  να  απαντήσουν.  Πάντως  η  Βρετακάκη  πρότεινε   να  παρουσιαστεί  η  δουλειά  τους  και  στις  πολιτιστικές  εκδηλώσεις  στο  τέλος  της  σχολικής  χρονιάς.  Αυτές  οι  εκδηλώσεις  με γενικό  τίτλο  «Οι  απόφοιτοι  του 197… μας  αποχαιρετούν »  έγιναν  ένα  τριήμερο  με  αγώνες  στίβου ,  μια  έκθεση  εικαστικών,  ένα  μονόπρακτο  και  μια  εκδήλωση  παρουσίασης  ποιητικών  και  πεζογραφικών  αποπειρών  των  τελειοφοίτων. Σ΄ αυτή  την  τελευταία,  ενέταξε  η  φιλόλογος  και  την  δουλειά  των  τριών  φίλων.  Εκεί, θα είχαν  να  κάνουν  με  ένα  δύσκολο  κοινό – καθηγητές , μαθητές , γονείς – που θα  είχαν  και  την  δυνατότητα  να  υποβάλουν  ερωτήσεις.  Και  εκεί  καλά  τα  πήγανε.  Ιδίως  στην  ερώτηση  ¨Ποιος  ήταν  ο  Κωνστάντιος;¨ ,  έκανε  αίσθηση  η  απάντηση:

                        « Μάλλον ήταν  ο  ίδιος  ο  Καβάφης.  Και  το ¨Ταξείδιον¨,

                         αυτό  που  θα  ήθελε  ο  ίδιος  να  κάνει.  Δεν  ξέρουμε 

                         αν  έγινε  ποτέ  έτσι  ακριβώς.  Σίγουρα  έγινε  ένα  μέρος

                         του,  όπως  περιγράφεται  στις  δύο  πρώτες  στροφές. Δεν 

                         γνωρίζουμε  αν  έφτασε  ποτέ  στην  Άσπενδο  ούτε  αν  ήταν

                         αυτό  το  ταξείδι  που  τον  έφερε  στην  Αλεξάνδρεια.  Σας 

                         είπαμε  ήδη  ότι  η  τελευταία  στροφή  αποτελεί  δική  μας 

                         αυθαιρεσία.  Ακόμα,  ότι  τα  στιχουργήματα  αυτά,  πρέπει 

                         να  τα  δούμε  με  επιείκεια  γιατί  αποτελούν  πρωτόλεια  

                         σχεδιάσματα  του  ποιητή»

      Την  εκδήλωση  ακολούθησαν  συγχαρητήρια  λογίδρια,  ευχές  για  επιτυχία  στις  εισαγωγικές  εξετάσεις  και  το  ¨κλείσιμο¨  από  έναν  συγκινημένο  γυμνασιάρχη.  Οι  σελίδες  του  ¨Βιβλίου  των  αποφοίτων  του  197…¨κατακλύστηκαν  από  συγχαρητήρια  σημειώματα  καθηγητών,  γονιών,  φίλων.  Όμως  τα  βλέμματα των  τριών  φίλων  μας,  εστίασαν σε  μια καταχώρηση  και  στα  αποσιωπητικά  πριν  από  την  λέξη  ¨ποιητές¨. Δεν  κατάφεραν  να  αποφασίσουν  αν  πρόκειται  για  λεπτή  ειρωνεία,  έπαινο  ή  απόρριψη.

Το μήνυμα  έγραφε:  «Συγχαρητήρια  στους  … ποιητές

                                                                          -Έλλη»

 

 

 

                                                                                                                                  Κώστας  Μάνης

                                                                                                                                   Αύγουστος  2015

 

Οικονομική κρίση

Απόδειξη από κεντρικό Καφέ των Αθηνών :17,30 Euro
Η κρίση δεν είναι η ένδεια πολλών μόνο . Είναι και ο εκτραχηλισμός μερικών.

Μάκη να προσέχεις

Το Cazzetta Gr (πηγή) βρήκε τον "Μάκη" Κάλεντ Αλ Τζάχερ στο Χαλέπι

Ο Κάλεντ Αλ Τζάχερ, όμως, δεν φεύγει από τον τόπο του, στον οποίο προτιμά να πεθάνει από το να γίνει και αυτός ένας ακόμη μετανάστης, όπως εξηγεί στο Gazzetta Weekend Journal. Ο Αλ Τζάχερ, σε μια σπάνια συνέντευξή του, ευχαριστεί τον ελληνικό λαό για όσα κάνει για τους συμπατριώτες του, κατηγορεί Αμερική και Ισραήλ για τον "βρώμικο" αυτό πόλεμο και ελπίζει να επιστρέψει η ειρήνη και πάλι.

Bρέθηκε στην χώρα μας όταν οι συμπατριώτες του ήταν στα σπίτια τους! Τώρα ο ίδιος βρίσκεται στην Συρία και φίλοι, συγγενείς, γείτονες πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς!

Καλησπέρα Καλέντ. Πως είναι τα πράγματα στην Συρία τώρα;

«Ευτυχώς η κατάσταση τώρα σε γενικές γραμμές είναι καλύτερη, μετά την επέλαση του κυβερνητικού στρατού. Η κατάσταση στην πόλη που μένω, το Αλέπο, χάρη στον Θεό είναι καλή».

Η ζωή σου εκεί πως είναι; Δεν έχεις σκεφτεί να φύγεις και εσύ;

«Όσον αφορά στη ζωή μου στην Συρία, μπορώ να πω ότι είμαι ευτυχισμένος που είμαι στην πατρίδα μου. Μου αρκεί αυτό. Όσο για τον πόλεμο, ο καθένας ξέρει ότι πρόκειται για μια βρώμικη συνωμοσία κατά αυτής της χώρας. Δεν θα φύγω από την χώρα μου ώσπου να πεθάνω.Ξέρω πολλούς Σύριους που έρχονται στην Ελλάδα, που είναι μια φιλόξενη και γενναιόδωρη χώρα με καλούς ανθρώπους. Ελπίζω να τελειώσει ο πόλεμος και οι πρόσφυγες να επιστρέψουν σπίτι τους, στο μέρος που αγαπάνε περισσότερο από το καθένα».

Ποιος πιστεύεις ότι ευθύνεται περισσότερο για τον πόλεμο;

«Η αιτία του πολέμου είναι το Ισραήλ κι η Αμερική. Θα ήθελα να τελειώσει ο πόλεμος και να ζήσουμε ξανά ασφαλείς, όπως πριν. Η Συρία ήταν μια από τις πιο ασφαλείς χώρες στον πλανήτη. Μισώ τον πόλεμο και τους πολιτικούς επίσης».

Μιλάς σα να μην φοβάσαι τίποτα.

«Ζούμε μια κατάσταση πολέμου, όλοι το ξέρετε αυτό. Στο Αλέπο, που είναι το σπίτι μου, τα πράγματα είναι φυσιολογικά. Αντιπροσώπευσα την εθνική Συρίας, ως παίκτης, για 12 χρόνια. Όπως είπα δεν φοβάμαι να πεθάνω, αφού μιας μέρα όλοι θα πεθάνουμε».

Εσύ με τι ασχολείσαι αυτή τη στιγμή;

«Το ποδόσφαιρο ακόμη υπάρχει στην χώρα μας. Πριν τον πόλεμο ήμουν πρόεδρος της Ένωσης ποδοσφαιριστών στην Συρία. Μετά έγινα προπονητής της Freedom Football Club, που αποτελεί το σύλλογο που μεγάλωσα αλλά δεν ολοκλήρωσα τον ρόλο μου για προσωπικούς λόγους».

Πως έχεις στο μυαλό σου την Ελλάδα;

«Οι αναμνήσεις που έχω από την χώρας σας είναι στις καλύτερες που βίωσα ποτέ. Έχω να θυμάμαι τα καλύτερα από την Προοδευτιή και την Χαλκηδόνα. Στέλνω τους χαιρετισμούς μου στον Γιάννη Καρρά και τον Γιώργο Σπανό. Ευχαριστώ όλους όσους συνεργάστηκα. Όλοι αγαπούσαν πολύ αυτό που έκαναν και ήταν αφοσιωμένοι στο στόχο τους, για να γίνονται όλο και καλύτεροι».

Θα ήθελες να επιστρέψεις στην Ελλάδα;

«Ναι, θα ήθελα να επιστρέψω στην Ελλάδα, σας είπα ότι την έχω στην καρδιά μου σαν δεύτερη πατρίδα μου. Πέρασα τις καλύτερες στιγμές της ζωής μου, στην δεύτερη πατρίδα μου, την Ελλάδα με την Προοδευτική κι η αγάπη μου γι αυτή την χώρα αυτή θα είναι πάντα η ίδια. Θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στους φιλάθλους της που λατρεύουν το ποδόσφαιρο.

Πως προέκυψε και ήρθες στην χώρα μας;

«Ήρθα στην Ελλάδα, μέσω ενός ατόμου που ήξερε τον κύριο Καρρά, τον Τζαμάλ Τζορ' ατλί».

Πέρα από την Προοδευτική και την Χαλκηδόνα, είχες την ευκαιρία να παίξεις και σε μεγαλύτερες ομάδες;

«Είχα προτάσεις από τον Ολυμπιακό και την ΑΕΚ, αλλά όχι τον Παναθηναϊκό. Τελικά, δεν προχώρησε καμία απ' αυτές τις προοπτικές για διαφορετικούς λόγους».

Κλείνοντας, ποιο είναι το μήνυμα που θα ήθελες να στείλεις;

«Εχω μόνιμη κατοικία στην Ελλάδα. Ευχαριστώ τους φίλους της Προοδευτικής, που ποτέ δεν με έχουν ξεχάσει και που συχνά με ρωτούν τι κάνω μέσω του facebook. Υπάρχουν πραγματικοί φίλαθλοι του ποδοσφαίρου, που έχουν γνώση για το άθλημα. Εύχομαι τα καλύτερα στο σύλλογο και στους σημερινούς της ηγέτες, με όλη μου την αγάπη και το σεβασμό. Τέλος, θέλω να ευχαριστήσω τον ελληνικό λαό. Θα αγαπώ την Ελλάδα για πάντα».

Διάβασε περισσότερα στο: «Θα πεθάνω στην Συρία»! | Ποδόσφαιρο: Κόσμος | gazzetta.gr 
Follow us: @gazzetta_gr on Twitter | gazzetta.gr on Facebook

Φ.Β. Ριτζούλης : «Δεν βλέπω καθόλου, δεν ακούω καλά, μιλάω πολύ».

Πηγή: aftercrisisblog.blogspot.gr

1. Ακόμη και άν το δει κανείς από τη στενή σκοπιά του (όχι εντελώς βραχυπρόθεσμου) μικροκομματικού τους συμφέροντος, το πιο καταστροφικό λάθος του Α. Σαμαρά και της ΝΔ δεν έγινε το 2014 αλλά το 2010-2012. Η έξαλλη «αντιμνημονιακή» αντιπολιτευτική γραμμή αποσυντόνισε και διέλυσε πολιτικά τους ψηφοφόρους της ΝΔ. Επίσης φυγοκέντρισε εντελώς τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, στέλνοντάς τους κυρίως στον ΣΥΡΙΖΑ. Βεβαίως η σκληρή διχαστική πολιτική της ΝΔ το 2010-2012 είχε αντιπολιτευτικά, εξουσιομανή κίνητρα. Συνέπραξαν επίσης τα πελατειακά και εθνικιστικά πολιτικά αντανακλαστικά της τότε ηγετικής ομάδας της. Πάντως, χωρίς την αντι-ΠΑΣΟΚ Νεοδημοκρατική υστερία της εποχής των Ζαππείων, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορούσε να βγεί τόσο πολύ μέχρι την άκρη των κεραμιδιών, η διάσπαση της ΝΔ και η δημιουργία των ΑΝΕΛ ίσως δεν θα είχε συμβεί, και ασφαλώς η ΧΑ δεν θα είχε ενισχυθεί τόσο πολύ.

Ο σκληρός «αντιμνημονιακός» Α. Σαμαράς των ετών 2010-2012, νομιμοποίησε πολιτικά απόψεις που αλλοιώς μάλλον θα έμεναν περιθωριακές και πολύ μειοψηφικές. Τότε, από τις «πλατείες», οι απόψεις αυτές μπήκαν και στα σαλόνια διάφορων οικονομικών ελίτ, με δεξιές ή όχι πεποιθήσεις. Επίσης, τόνωσαν την κοινωνική αυτοπεποίθηση ορισμένων παρατρεχάμενών τους ευκατάστατων μεσοστρωμάτων, ελευθεροεπαγγελματικών ή «ευγενών» υψηλόμισθων (κυρίως του ευρύτερου δημόσιου τομέα), όσων είχαν επωφεληθεί στις λιπαρές δεκαετίες 1980-2008.

Βέβαια, αυτό ήταν το ριψοκίνδυνο πολιτικό ταμπεραμέντο όλης της ομάδας που συγκέντρωνε στο στενό ηγετικό κύκλο του. Ανάλογες αποκοτιές είχαν κάνει το 1993 με τα «μακεδονικά». Τότε, έρριξαν τη δική τους κυβέρνηση και προσωρινά «έφαγαν το κομματικό κεφάλι τους», ξαναφέρνοντας τον Ανδρέα Παπανδρέου από το νοσοκομείο στην εξουσία. Ωστόσο, το γεγονός ότι επέστρεψε στη ΝΔ θριαμβεύτρια μετά φανών και λαμπάδων αυτή η εμβληματική για τη άγνοια κινδύνου ομάδα, αναλαμβάνοντας μάλιστα μετά το 2009 την ηγεσία, χρεώνεται συνολικά στα στελέχη και στα μέλη του κόμματος αυτού, κυρίως όμως στον ηγετικό της πυρήνα. Φανερός ο καιροσκοπικός ρόλος που έπαιξαν «μετριοπαθή» στελέχη όπως ο κ. Αβραμόπουλος αλλά και ο ίδιος ο Κ. Καραμανλής. Αυτογκόλ της ΝΔ ήταν. Η απολιτική και αδιέξοδη «αντιμνημονιακή» παρεκτροπή 2010-2015, κακώς χρεώνεται τώρα μόνον στον ΣΥΡΙΖΑ, από τη φάλτσα χωρωδία συντηρητικών, φιλελεύθερων, κεντρώων, δεξιών και αριστερών Επιμηθέων.
Για τις κοινωνικές δυνάμεις στη Δανει-μαρκία του Νότου, που ενίσχυσαν και στήριξαν αυτή την αυτοκαταστροφική πολιτική της περιόδου 2010-2012 έχουν ήδη γραφτεί πολλά, όμως για μια πληρέστερη ανάλυση και αξιολόγησή τους θα χρειαστεί και άλλος χρόνος.

2. Σημεία και τέρατα ήταν και αυτά που συνέβησαν στην ίδια περίοδο μέσα στο ΠΑΣΟΚ, αντί για μια λογική διαχείριση της κρίσης.
Η απότομη, απροειδοποίητη, αναγκαστική στροφή Σαμαρά το 2012 από το «αντιμνημονιακό» στο «φιλομνημονιακό» στρατόπεδο, δεν έφερε μόνον τη διάσπαση της ΝΔ. Αποτέλειωσε εντελώς το ήδη αποσυντονισμένο και μισοδιαλυμένο πολιτικά σώμα ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ. Προστέθηκε στη φθορά της εξουσίας των 2 δύσκολων πρώτων χρόνων της κρίσης, στη σκληρή φραξιονιστική πάλη χωρίς αρχές Βενιζέλου-Παπανδρέου, στην άγνοια κινδύνου και στα αλλεπάλληλα λάθη του Γ. Παπανδρέου και του κύκλου συνεργατών του. Κορυφαίο λάθος τους ήταν η άρνηση να επιδιώξουν την επικύρωση του 1ου μνημονίου στη Βουλή με πλειοψηφία 2/3. Εξίσου μεγάλο λάθος ήταν το καταχώνιασμα «κάτω απο το στρώμα» της λεγόμενης λίστας Λαγκάρντ, η χρήση της οποίας θα μπορούσε να γίνει η χρυσή ευκαιρία του Παπανδρέου για να προβάλλει ένα παράδειγμα πιο χρηστής πολιτικής διαχείρισης που σέβεται την ισοπολιτεία και αντιμάχεται τη διαφθορά.
Οι τότε δημοσκοπήσεις δείχνουν ακριβώς αυτό: Το χειμώνα 2011-2012 και την άνοιξη του 2012, αμέσως μετά την «τούμπα» Σαμαρά, ρευστοποιήθηκαν εντελώς οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ, σε μεγάλο βαθμό και της ΝΔ, ενώ ενισχύθηκε απότομα ο ΣΥΡΙΖΑ (στην αρχή και η ΔΗΜΑΡ). Αν θυμάμαι καλά, ο ΣΥΡΙΖΑ συγκέντρωνε μονοψήφια νούμερα πριν τον Ιανουάριο του 2012 και τον Μάιο έφθασε στις εκλογές στο 26 %.

Βλέποντάς τα από απόσταση λίγων χρόνων, όλα αυτά ήταν μια σειρά τρομακτικά αδέξιων πολιτικών χειρισμών, αδικαιολόγητων για «συστημικές» δυνάμεις εξουσίας όπως η ΝΔ ή οι δύο ηγετικές ομάδες του διχασμένου αλλά πολύπειρου στον τακτικισμό ΠΑΣΟΚ.  
Όμως οι σπασμωδικές κινήσεις θερμών κεφαλών στη «γέφυρα του σκάφους» της ΝΔ και ο εθισμός των καλοπερασάκηδων στελεχών του ΠΑΣΟΚ σε εποχές «ισχυρής Ελλάδας», προσφέρουν μόνον επιφανειακή ερμηνεία. Όλα δείχνουν θεμελιώδη και μακροχρόνια ανεπάρκεια του όλου πολιτικού προσωπικού: ήταν μια επανάληψη της φάρσας του 1993, αυτή τη φορά όμως ως τραγωδία, μέσα σε πραγματικά πολύ δύσκολες συνθήκες. Ήταν η απόλυτη ανεπάρκεια διαχείρισης μιας κρίσης από τον αστικό (και λοιπό) πολιτικό κόσμο, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στην Κύπρο, Πορτογαλία, Ιρλανδία.

ΕΚΤ - target2  Πορτογαλίας, 2009-2015

ΕΚΤ - target2  Ελλάδας, 2009-2015

3. Αντίθετα απο τον ΣΥΡΙΖΑ, η πορτογαλική Αριστερά (Σοσιαλιστές + Blocko + ΚΚΠ) αποδείχτηκε έξυπνη. Αυτοί δεν βιάστηκαν και δεν εκβίασαν καταστάσεις. Άφησαν τον πολιτικό χρόνο να κυλήσει κανονικά με κυβέρνηση του αντιπάλου. Ο οποίος, άν και η σημερινή πορτογαλική οικονομία καθόλου δεν μοιάζει με «ιβηρική τίγρη», μαζί με την κυβέρνηση τους παρέδωσε και τη δυνατότητα δανεισμού από τις αγορές με μηδενικά ή και αρνητικά πραγματικά επιτόκια! Ούτε το Ποδέμος στην Ισπανία βιάστηκε. Ο ΣΥΡΙΖΑ με την ανορθολογική και πολιτικά ακατανόητη βιασύνη του μας φόρτωσε (και φορτώθηκε ο ίδιος αναίτια) 6 μήνες ακυβερνησίας με δήθεν διαπραγμάτευση long-playing σε slow motion, ένα δημοψήφισμα θεωρητικά δημοκρατικό αλλά χωρίς αντικείμενο στην πράξη. Φόρτωσε στην κοινωνία τη διαρκή εσωκομματική και προγραμματική διχοστασία της δικής του φραξιονιστικής πάλης χωρίς αρχές, πρόβλημα που έπρεπε να έχει επιλυθεί από το 2012, φόρτωσε την έλλειψη κοινής στρατηγικής των στελεχών του και την ανυπαρξία στοιχειώδους προετοιμασίας για διακυβέρνηση. Συν το αναίτιο νέο χρέος και άλλα.

Δεν ξέρουμε άν ο Σαμαράς και η ΝΔ θα τα «κατάφερναν» όσο τα κατάφερε ο Κοέλιο στην εξίσου υποτονική στις επενδύσεις Πορτογαλία, άν συνέχιζαν για άλλα 1-2 χρόνια. Πιθανότατα όχι. Ωστόσο, πιθανό είναι ότι τώρα η Ελλάδα θα συμμετείχε στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ και θα δανειζόταν από τις αγορές με χαμηλό επιτόκιο, άς πούμε, 1 - 2 %. Το κακό είναι ότι και ο ίδιος ο Α. Σαμαράς, μετά τους πρώτους μήνες του 2014, δεν έδειχνε προθυμία να κλείσει την αξιολόγηση έγκαιρα, ενώ πιθανώς μπορούσε. Διπλό ήταν το εμπόδιο: η αντιπολιτευόμενη κυβέρνηση σε αναμονή του ΣΥΡΙΖΑ ως βιαστικός «τζογαδόρος» και ο Νεοδημοκρατικός «τζογαδόρος» της καθυστέρησης με τις θεατρικές διενέξεις με το ΔΝΤ του 2014, που τώρα επαναλαμβάνονται κατά καιρούς και από τον ΣΥΡΙΖΑ.

ΕΚΤ - target2  Κύπρου, 2009-2015

ΕΚΤ - target2  Ιρλανδίας, 2009-2015

4. Διαχρονική κοινωνική ανισότητα στην Ελλάδα, με τα μνημόνια και πολύ πριν τα μνημόνια: Όπως στις ΗΠΑ, λίγο χειρότερα. Το επιβεβαιώνει ακόμη και ένα μήνυμα από την Morgan Stanley. 

Η απάντηση του πολιτικού προσωπικού, «δεξιού», «κεντρώου» ή «αριστερού», αναμένεται.
Ούτε οι άλλες ελίτ, οικονομικές και ακαδημαικές (πλην μεμονωμένων ατομικών περιπτώσεων, και αυτών συνήθως αποστρατευμένων), ενδιαφέρονται να πάρουν θέση. Ευνόητοι οι λόγοι.

5. Συνταξιοδοτικό - ασφαλιστικό: Το μεγάλο λάθος έγινε γύρω στο 2000. 

Ο Τάσος Γιαννίτσης δικαίως υπενθυμίζει ότι το ασφαλιστικό σύστημα ήταν ήδη το 2000, εν μέσω μιας ραγδαίας ανόδου του ΑΕΠ, στα όρια του μη χρηματοδοτήσιμου – παρεκτός και άν φορτωνόταν ολόκληρο το πρόβλημα στον δημόσιο προϋπολογισμό. Πράγμα που έγινε και γι' αυτό, μεταξύ άλλων αιτίων, χρεοκόπησε πρώτο το Δημόσιο.

Το βασικό συστημικό λάθος είναι το εξής: μεταξύ 1990 και 2008 είχαμε σχετικά μικρή ανεργία, διαρκή άνοδο του ΑΕΠ και επιπλέον τεράστια εισροή μεταναστευτικού εργατικού δυναμικού (κυρίως αλβανικής προέλευσης, αλλά και ασιατικής ή αφρικανικής). Όλο αυτό το δυναμικό, σε πολύ μεγάλο ποσοστό, αρχικά τουλάχιστον, εργαζόταν σε θέσεις μισθωτών του ιδιωτικού τομέα. Και τι έκανε το υπεύθυνο ελληνικό κράτος; Επέλεξε να τους αφήσει ηθελημένα και σκόπιμα να εργάζονται ανασφάλιστοι και ακαταχώρητοι φορολογικά («μαύροι»), μην ασκώντας κανέναν έλεγχο, κυρίως για να διευκολύνει τους εργοδότες τους να εισφοροδιεφεύγουν, να φοροδιαφεύγουν και να επωφελούνται από χαμηλότατα κόστη άτυπης μισθωτής εργασίας. Στέρησε έτσι το ασφαλιστικό σύστημα από τερατώδη μεγέθη εισροών: από εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων. Φυσικά όλες οι σοβαρές ευρωπαϊκές χώρες υποδοχής μεταναστών, από το Βέλγιο και τη Γερμανία μέχρι Σουηδία, ήδη από τη δεκαετία του 1950, το πρώτο που έκαναν ήταν να ενσωματώνουν τους μετανάστες εργαζόμενους στο εθνικό ασφαλιστικό τους σύστημα.

Επίσης είχαν εξίσου καταστρεπτικό αποτέλεσμα τα εξής: Πρώτον, το διαρκώς αυξανόμενο ρεύμα πρόωρων συνταξιοδοτήσεων τις τελευταίες δεκαετίες αλλά και εν μέσω κρίσης μετά το 2010, με ιδιαίτερα επιβαρυντική την παλίρροια ελκυστικών «εθελούσιων εξόδων» στον τραπεζικό τομέα και σε πολλές ΔΕΚΟ. Δεύτερον, η έκρηξη της άτυπης μισθωτής εργασίας που έπληξε και τους εντόπιους εργαζόμενους μετά το 1990. Στα «μπλοκάκια» δεν υπάρχουν εργοδοτικές εισφορές (συνήθως ούτε εισφορές αυτασφάλισης του εργαζόμενου) ούτε συλλογικές συμβάσεις. Ακόμη και από τη φορολογική πλευρά, εργοδότης και εργαζόμενος είναι ό,τι δηλώσει.
Μετά το 2010 «ο μαύρος την είχε τελειώσει τη δουλειά του ο μαύρος μπορούσε πια να φύγει». Οι διαφυγούσες ασφαλιστικές εισφορές έγιναν δημόσιο χρέος και τώρα φορτώνονται πάλι κυρίως στους ίδιους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα που προηγουμένως ξεζουμίζονταν επί δεκαετίες με άλλους τρόπους. Ξεζουμίζονταν ως ασφαλισμένοι, ως ανασφάλιστοι ή ως ασφαλισμένοι σε λάθος ταμείο με εντελώς λάθος όρους: βλέπε κεφαλικές ασφαλιστικές εισφορές και «τέλη επιτηδεύματος» σε μισθωτούς εργαζομένους με «μπλοκάκια», ανεξαρτήτως πραγματικών αποδοχών και ανεξαρτήτως της εργασιακής σχέσης, ακόμη και σε περιόδους ανεργίας.
Οι παρατηρήσεις των λίγων που βλέπουν καθαρά την πραγματική κατάσταση στο σημερινό ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα (όπως π.χ. ο Σάββας Ρομπόλης, ο Μάνος Ματσαγγάνης - βλ. και εδώ, ή άλλοι που επισημαίνουν δεδομένα και σκληρούς αριθμούς αποφεύγοντας τα ιδεολογήματα), θα έπρεπε να προσεχτούν. Χωρίς διεύρυνση της βάσης των εισροών στο ασφαλιστικό σύστημα ώστε να αντιστοιχούν με την πραγματική έκταση της οικονομίας - ακριβέστερα, χωρίς ορθολογική αντιστοίχηση των ασφαλιστικών εισροών με την πραγματικότητα των εργασικών σχέσεων και με το ύψος των εισοδημάτων - και χωρίς στοιχειώδη εξορθολογισμό του άτυπου τομέα μισθωτής εργασίας στον ιδιωτικό και ημιδημόσιο (στα ΝΠΔΔ, σε «θυγατρικές επιχειρήσεις» των ΟΤΑ κτλ) τομέα, μια μεσοπρόθεσμα διατηρήσιμη μεταρρύθμιση στο ασφαλιστικό φαίνεται τώρα εντελώς ανέφικτη.
  

1.2.2016    Γ. Β. Ριτζούλης